Mục đích của giáo dục âm nhạc là giáo dục cho trẻ tình cảm, đạo đức và thẩm mỹ. Giáo dục âm nhạc hình thành cho trẻ tình yêu thiên nhiên, quê hương, yêu con người. Không chỉ vậy, giáo dục âm nhạc còn là phương pháp nâng cao năng lực trí tuệ, phát triển thể chất, giúp trẻ phát huy trí tưởng tượng, củng cố kiến thức cho trẻ thông qua quá trình vừa học vừa chơi, qua quá trình tiếp xúc và hoạt động âm nhạc của trẻ như học hát, nghe hát, vận động theo nhạc, chơi trò chơi âm nhạc… sẽ hình thành ở trẻ những yếu tố của một nhân cách toàn diện và phát triển hài hòa. trí tuệ và thể chất. Vì vậy, giáo dục âm nhạc cho trẻ mầm non là một nhiệm vụ vô cùng quan trọng.
Như chúng ta đã biết, ở mọi thời đại, giáo dục luôn chiếm một vị trí hết sức quan trọng. Cùng với một số ngành khác, giáo dục góp phần nâng cao ý thức và đời sống xã hội. Tuy nhiên, ở mỗi giai đoạn, giáo dục được tổ chức theo một cách khác nhau. Do đặc điểm lứa tuổi nên việc giáo dục trẻ mầm non được thực hiện theo phương châm “Chơi mà học”. Và giáo dục âm nhạc cho lứa tuổi này góp phần không nhỏ vào việc giáo dục toàn diện cho trẻ.
Trên thực tế, trẻ mẫu giáo rất nhạy cảm với âm nhạc. Trẻ thích nghe nhạc và hứng thú tham gia các hoạt động âm nhạc. Mục đích của giáo dục âm nhạc là giáo dục cho trẻ tình cảm, đạo đức và thẩm mỹ. Giáo dục âm nhạc hình thành cho trẻ tình yêu thiên nhiên, đất nước, yêu con người; Rèn luyện và phát triển ở trẻ những thói quen tốt trong hoạt động tập thể như: Tính kỷ luật, tính tổ chức, tính tự chủ, dám trước mọi người. Giáo dục âm nhạc còn là biện pháp nâng cao năng lực trí tuệ, phát triển thể chất, giúp trẻ phát huy trí tưởng tượng, củng cố kiến thức cho trẻ thông qua học tập và vui chơi.Quá trình tiếp xúc và hoạt động âm nhạc của trẻ như học hát, nghe hát, vận động theo nhạc, vui chơi trò chơi âm nhạc… sẽ hình thành ở trẻ những yếu tố của một nhân cách phát triển toàn diện và hài hòa. trí tuệ và thể chất. Vì vậy, giáo dục âm nhạc cho trẻ mầm non là một nhiệm vụ vô cùng quan trọng.
Âm nhạc tác động đến quá trình hoàn thiện cơ thể của trẻ. Trước hết, âm nhạc được coi là phương pháp hiệu quả để phát triển thính giác ở trẻ. Bản chất đa dạng của âm nhạc gợi ra những phản ứng liên quan đến những thay đổi về nhịp tim và chuyển hóa máu. Vì vậy, giáo dục âm nhạc cho trẻ mầm non là vô cùng cần thiết, đòi hỏi giáo viên phải có trình độ chuyên môn và lòng yêu nghề. Trong quá trình dạy và học cho trẻ làm quen với âm nhạc trong mọi hoạt động.
Nội dung bài viết:
1. Giáo dục âm nhạc mọi lúc mọi nơi
Thực trạng giáo dục âm nhạc ở lứa tuổi mầm non cho thấy, khả năng cảm thụ âm nhạc của trẻ không thể tự phát triển mà phải trải qua một quá trình: Học – chơi – tiếp xúc thường xuyên, liên tục. Giáo viên nên cho trẻ tiếp xúc với âm nhạc mọi lúc, mọi nơi. Ví dụ, vào giờ đón trẻ buổi sáng, hãy cho trẻ nghe nhạc, nghe các bài hát trong và ngoài chương trình phù hợp với lứa tuổi. Các bé nghe nhiều lần sẽ cảm nhận được giai điệu của bài hát, rất thích nghe và hát giống các bạn. Hoạt động ngoài trời cũng nên cho trẻ làm quen với âm nhạc, hát các bài hát có nội dung theo chủ đề từ đó giáo dục trẻ thông qua nội dung các bài hát này. Ví dụ giờ hoạt động ngoài trời: Quan sát cây xanh Sau khi trẻ quan sát xong cô giáo cho trẻ hát bài Em yêu cây xanh. Như vậy, trẻ củng cố lại bài hát đã học. Giáo dục trẻ trồng cây xanh, có ý thức chăm sóc và bảo vệ cây xanh, rèn luyện cho trẻ tình yêu thiên nhiên, môi trường xung quanh…
2. Giáo dục âm nhạc thông qua các giờ học khác
Trong mọi hoạt động, giáo viên có thể tích hợp giáo dục âm nhạc, theo các bài đã học và chưa học theo từng chủ đề, chủ điểm của bài học để có hướng tích hợp phù hợp nhất. Ví dụ khi dạy trẻ đọc bài thơ “Là anh em”, phần tích hợp cho trẻ hát bài: “Cả nhà thương nhau”, cô cho trẻ hát bài: “Ba ngọn nến lung linh”. Nhờ đó giúp trẻ làm quen với các bài hát mới hoặc củng cố các bài hát đã học, không chỉ giúp trẻ làm quen với âm nhạc mà còn khiến trẻ hứng thú hơn với giờ học.
Hoặc dạy trẻ Khám phá khoa học, học bài “Những con vật nuôi trong gia đình”, giáo viên có thể lồng ghép bài hát “Con gà trống, mèo con và cún con, ai cũng yêu con mèo, con gà trống…”. Qua đó hình thành cho trẻ tình cảm yêu quý các con vật, giáo dục trẻ biết ích lợi của các con vật nuôi đối với đời sống con người, cách chăm sóc và bảo vệ các con vật nuôi…
Mỗi tiết học được lồng ghép giáo dục âm nhạc, ngoài việc ôn tập kiến thức cũ, làm quen kiến thức mới còn giúp tiết học nhẹ nhàng, lôi cuốn giúp các em thoải mái, hứng thú học tập hơn.
3. Giáo dục âm nhạc trong giờ học âm nhạc
Do đặc thù của lứa tuổi mầm non, khi nuôi dạy trẻ, giáo viên cần thực hiện phương châm “Học bằng chơi – chơi mà học” theo chương trình giáo dục mầm non mới. Một giờ âm nhạc được cô xây dựng theo nhiều cách khác nhau, mỗi lớp chọn một trục chính trong một hoạt động.
Nếu trọng tâm là học hát, giáo viên nên tập trung vào nội dung chính là luyện cho trẻ hát thuộc lòng bài hát, hát rõ lời, đúng nhạc. Nếu trọng tâm là nghe hát, giáo viên cần chú ý phần nghe dài hơn, chủ yếu trẻ nghe được hát, trẻ cảm nhận được bản chất, cảm xúc của âm nhạc, do đó trẻ phải phản ứng với các trạng thái cảm xúc chứa đựng trong tác phẩm. Nếu nhấn mạnh vào sự chuyển động của âm nhạc, nó dạy trẻ cách di chuyển theo bài hát để làm cho bài hát hay hơn và thú vị hơn. Dạy trẻ vận động nhịp nhàng theo nhịp nhạc không chỉ giúp trẻ rèn luyện sự phối hợp của các động tác đi đều đặn mà khi có nhạc đệm, mọi cử động chân tay, cơ thể trở nên chính xác, uyển chuyển hơn. Vận động theo nhạc làm cho trẻ hoạt bát, nhanh nhẹn, có tư thế đẹp, duyên dáng.
Nếu trọng tâm là trò chơi âm nhạc, giáo viên xác định mục tiêu phát triển khả năng âm nhạc, ôn tập kiến thức và kỹ năng của trẻ. Tạo ra các phản ứng âm thanh khác nhau để phát triển khả năng nghe nhạc của trẻ. Cô nên hướng dẫn trẻ cách chơi rõ ràng, cụ thể, nâng dần yêu cầu của trò chơi để tất cả trẻ đều được tham gia trò chơi, trò chơi âm nhạc giúp trẻ thoải mái, vận động, chạy nhảy… trẻ sẽ hoạt bát, nhanh nhẹn, hào hứng trong giờ học.
Vì cảm thụ âm nhạc có quan hệ mật thiết với sự phát triển nhận thức nên giáo viên cần khuyến khích trẻ chú ý, quan sát, tập trung nghe nhạc, so sánh âm thanh để làm quen với ý nghĩa biểu cảm của âm thanh. hình ảnh. Để thu hút trẻ vào giờ học và giúp trẻ làm quen với các hoạt động âm nhạc tốt hơn, giáo viên phải đầu tư, nghiên cứu, sáng tạo trong nội dung, phương pháp dạy để đưa trẻ đến với tác phẩm, bài học một cách nhẹ nhàng, tự tin, không gò bó. những đứa trẻ. Các bài học và hoạt động âm nhạc nên bao gồm nghe các bài hát và trò chơi âm nhạc. Muốn một giờ hoạt động âm nhạc đạt điểm cao đòi hỏi giáo viên phải hát đúng nhạc, biết sử dụng đàn, các loại nhạc cụ để trẻ làm quen với âm nhạc, hát càng hay thì trẻ càng lôi cuốn trong lớp. Cô hát thể hiện đúng tình cảm, sắc thái của bài hát, cô giới thiệu lời dẫn hoặc nội dung, khuyến khích trẻ hát cả bài cùng cô. Cô chuẩn bị cho trẻ các dụng cụ âm nhạc: phách tre, trống, nhạc cụ gõ…. Trẻ hát vừa, hát hay thôi chưa đủ, trẻ phải được dạy vận động theo nhạc, biết phối hợp nhịp nhàng theo nhạc. Trẻ hát và vận động theo nhạc giúp trẻ cảm thụ âm nhạc. Hầu hết các bài hát có thể khiến trẻ vận động và nhảy múa. Vì múa là một hoạt động nghệ thuật, dùng cơ thể để thể hiện tư tưởng, tình cảm của một tác phẩm. Khiêu vũ và âm nhạc được liên kết chặt chẽ. Với mỗi bài hát nên cho trẻ làm quen với 2, 3 cách vận động khác nhau để thay đổi hình dạng, giúp trẻ làm quen với nhiều loại tiết tấu, không gây nhàm chán. Bé được mặc trang phục theo bài hát, giúp bé biết trang phục của một số vùng miền theo nội dung bài hát. Khi chọn bài hát, giáo viên nên chọn những tác phẩm có nội dung phù hợp, thể hiện được nội dung chính của bài hát.
Theo chương trình giáo dục mầm non mới, hoạt động âm nhạc cho trẻ cần đảm bảo các nội dung: hát, vận động theo nhạc, nghe nhạc và chơi trò chơi âm nhạc. Việc tổ chức các hoạt động âm nhạc cần linh hoạt, mềm dẻo theo thực tế của nhóm lớp và đặc điểm tâm lý của trẻ để trẻ thoải mái vận động, nhanh nhẹn, tự tin hơn. Trong giờ hoạt động âm nhạc nên cho trẻ làm quen với một số bài hát khác, phù hợp với nội dung bài và lứa tuổi, những bài hát có thể do cô sáng tác hoặc sưu tầm. Trong giờ học giáo viên phải khen ngợi những trẻ hát đúng, hát hay, vận động thành thạo theo lời bài hát để động viên trẻ học tốt hơn. Tuyệt đối không chê bai mà tôn trọng trẻ, ân cần sửa lỗi cho những trẻ làm chưa đúng. Dạy học là một phần của quá trình giáo dục. Vì vậy, nội dung các bài học không chỉ là phần bổ sung nội dung cần dạy cho trẻ mà còn là một phương tiện giáo dục. Vì vậy, giáo viên cần chú ý quan sát và nhận xét xem trẻ có tích cực trong quá trình học hay không. Bạn có hứng thú không? Tìm hiểu nguyên nhân khiến trẻ không hòa đồng với bạn để tìm hướng giải quyết tình huống, tìm cách đưa trẻ hòa nhập với các bạn, dần dần để trẻ có hứng thú và hứng thú với các hoạt động âm nhạc.
4. Giáo dục âm nhạc thông qua giờ hoạt động góc
Trong vòng một giờ hoạt động chung, trẻ không thể thuộc và vận động nhuần nhuyễn bài hát, bởi ở lứa tuổi này trẻ dễ nhớ nhưng lại nhanh quên. Trẻ cần được làm quen với âm nhạc mọi lúc, mọi nơi, đặc biệt là các hoạt động quanh góc. Trong các hoạt động góc, trẻ chơi rất hồn nhiên, mạnh dạn, thích múa hát những điều đã học, thích nhận xét những việc làm của người lớn.
Ví dụ: Ca nhạc ngoài giờ. Học hát cô giáo đồng bằng là hoạt động góc – trong góc phân vai cho trẻ chơi các trò chơi: Tập làm cô giáo, dạy hát bài: Cô giáo đồng bằng, cô và mẹ… Trẻ rất hứng thú khi chơi và cô giáo, học sinh , dạy hát và làm theo điệu bộ của thầy như thể bé là một cô giáo thực thụ.
5. Giáo dục âm nhạc thông qua các hoạt động biểu diễn
Giáo viên nên tổ chức các cuộc thi âm nhạc trong lớp. Có đàn ghi ta và các loại nhạc cụ để trẻ chơi như chương trình văn nghệ, cho trẻ đóng vai: ban nhạc, nhạc công, ca sĩ…cô giáo chuẩn bị quà cho các bé đạt giải. Trẻ sẽ rất hào hứng, mạnh dạn, tự tin tham gia các hoạt động âm nhạc, thích vui chơi, say mê âm nhạc.
Nhận thức tích cực của trẻ về âm nhạc không chỉ bao gồm việc trẻ hát những bài hát do giáo viên truyền tải. Kiến thức và kỹ năng âm nhạc của trẻ sẽ được hình thành và lâu dài hơn khi trẻ thường xuyên được tập luyện và tham gia biểu diễn…. Tất cả các hình thức biểu diễn âm nhạc như: đồng ca, đơn ca, hát kết hợp múa, hát kết hợp với trò chơi, vận động theo nhạc… đều tạo cho trẻ hứng thú nhất định và nếu biểu diễn thành công sẽ có giá trị giáo dục sâu sắc. Đặc biệt, các tiết mục văn nghệ giúp trẻ mạnh dạn, tự tin trước mọi người, trẻ sẽ thích tham gia biểu diễn văn nghệ trong các ngày lễ hội, thích nghe nhạc… cũng như số lượng tác phẩm mà trẻ được nghe và học. Hình thành những cơ sở đầu tiên của thị hiếu âm nhạc ở trẻ em.
6. Những câu hỏi thường gặp
Câu hỏi 1: Âm nhạc có tác động tích cực như thế nào đến tâm trạng của con người?
Câu trả lời 1: Âm nhạc có thể có tác động tích cực đáng kể đến tâm trạng của con người. Nghiên cứu đã chứng minh rằng nghe nhạc yêu thích có thể kích thích sản sinh endorphin, một loại hormone giúp cải thiện tâm trạng và làm giảm căng thẳng. Âm nhạc cũng có khả năng kích thích các vùng não liên quan đến cảm xúc và gợi lên những kí ức tốt đẹp, giúp tạo ra cảm giác hạnh phúc và sảng khoái.
Câu hỏi 2: Âm nhạc có ảnh hưởng như thế nào đến sự phát triển trí tuệ của trẻ em?
Câu trả lời 2: Âm nhạc có một vai trò quan trọng trong sự phát triển trí tuệ của trẻ em. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc học nhạc và chơi nhạc có thể cải thiện khả năng tư duy logic, sự tập trung và khả năng giải quyết vấn đề của trẻ. Ngoài ra, việc tiếp xúc với âm nhạc từ nhỏ cũng giúp trẻ phát triển khả năng ngôn ngữ, sự sáng tạo và khả năng giao tiếp.
Câu hỏi 3: Âm nhạc có vai trò gì trong việc duy trì và phát triển văn hóa của một quốc gia?
Câu trả lời 3: Âm nhạc đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì và phát triển văn hóa của một quốc gia. Âm nhạc thường phản ánh những giá trị, truyền thống và lịch sử của một dân tộc. Nó là một phần không thể thiếu trong các nghi lễ, lễ hội và sự kiện văn hóa quan trọng. Âm nhạc cũng có khả năng giao tiếp và truyền đạt thông điệp, giúp thể hiện sự đa dạng và đặc trưng của mỗi quốc gia.
Tóm lại, giáo dục âm nhạc cho trẻ mẫu giáo có vai trò quan trọng trong quá trình hình thành nhân cách, âm nhạc gắn liền với con người từ khi sinh ra cho đến khi mất đi. Những tác phẩm âm nhạc được nghe từ thời thơ ấu thường để lại những ấn tượng rất sâu sắc và lâu dài trong tình cảm và nhận thức của con người. Âm nhạc có sức mạnh to lớn, thể hiện một cách tinh tế thế giới nội tâm của con người.
